Tymczasem w Lizbonie...

Tramwaje w stolicy Portugalii

fotografia: Bartosz Stępień

Pierwsze tramwaje konne pojawiły się w Lizbonie w roku 1873, zapewniając komunikację między dworcem Santa Apolonia i dzielnicą Santos. Uruchomienie tramwajów elektrycznych w 1901 roku wiązało się z wprowadzeniem nowego rozstawu toru – 900mm, a to z racji nagminnego wykorzystywania szyn tramwaju konnego przez inne wozy konne. Pierwszą zajezdnią i obecnie jedynie zachowaną jest baza Santo Amaro, gdzie znajduje się również muzeum komunikacji miejskiej. Tramwaje dla Lizbony zakupiono w Stanach Zjednoczonych w zakładach J.G. Brill Co. Sieć tramwajów w Lizbonie uzupełniają funikulary (kolejki linowo-terenowe) oraz… winda. W latach 90. XX w. zlikwidowano większą część sieci tramwajowej, pozostawiając niektóre linie w górzystych dzielnicach Alfama i Bairro Alto oraz wzdłuż rzeki Tag. Zakupiono także 10 niskopodłogowych przegubowców Siemensa.

Fascynacja Lizboną i jej tramwajami rozpoczęła się po obejrzeniu filmu „Lisbon story” Wima Wendersa, który w sposób niemal magiczny ukazał tamtejszą komunikację tramwajową. Jak przed dziesięcioleciami, tramwaje w Lizbonie kluczą krętymi i stromymi uliczkami dzielnic Alfama i Bairro Alto położonych na wzgórzach, by po chwili wyjechać na eleganckie i płaskie aleje w śródmiejskiej dzielnicy Baixa-Chiado. Pełna urozmaiceń sieć tramwajów lizbońskich łączy wszystkie wątki portugalskiej duszy, od atlantyckiej nostalgii w pieśniach fado po biało-niebieskie elewacje kamienic wyłożonych kafelkami azulejos.


Bartosz Stępień – ur. 1982, od kilkunastu lat zajmuje się dokumentacją fotograficzną pojazdów komunikacji miejskiej w Łodzi, Polsce i Europie. Bada historię różnych systemów tramwajowych i ich wpływ na rozwój miast i regionów, analizuje rozmaite aspekty kulturowe, społeczne i polityczne tramwajów, tropi pozostałości po zlikwidowanych liniach. Efekty swojej pracy przedstawia w postaci pokazu zdjęć na spotkaniach łódzkiego Klubu Miłośników Starych Tramwajów, którego jest przewodniczącym. Na co dzień pracownik Muzeum Komunikacji Miejskiej MPK-Łódź (notka z 08.2012).


Wystawę fotografii, wykonanych w 2010 roku, oglądać było można w Galerii 87 przy ul. Piotrkowskiej 87 od 20 lipca do 15 sierpnia 2012 roku. Wernisaż wystawy odbył się o godz. 18 w dniu 20 lipca (piątek), a swoją obecnością uświetnił go p. senator Ryszard Bonisławski. Licznie zgromadzeni goście mogli posłuchać opowieści o lizbońskich tramwajach, które pędzą po stromych pagórkach tego malowniczego miasta.



Następnie fotografie przeniesiono i zainstalowano w Muzeum Komunikacji Miejskiej MPK-Łódź przy ul. Wierzbowej 51, gdzie można je było oglądać do końca listopada

***